Vitamin Takviyesi Ne Zaman Alınmalı? Sabah mı, Akşam mı?
Vitamin takviyeleri doğru zamanda alındığında, vücutta daha verimli şekilde emilir ve etkilerini maksimum düzeyde gösterir.
Modern yaşamın hızı, zihinsel yük ve kronik stres, sağlığımız üzerinde ciddi etkiler yaratıyor. Bu noktada doğal çözümler arayanlar için son yıllarda öne çıkan takviyelerden biri Ashwagandha. Bilimsel adıyla Withania somnifera; Ayurveda tıbbının binlerce yıldır kullandığı bu bitki, özellikle stres, kaygı ve uyku bozuklukları üzerinde gösterdiği etkilerle dikkat çekiyor. Peki, ashwagandha gerçekten nasıl çalışıyor?
Ashwagandha Nedir?
Ashwagandha, Hindistan, Orta Doğu ve Afrika’nın bazı bölgelerinde yetişen bir bitkidir. “Hint ginsengi” veya “kış kirazı” olarak da bilinir. Ana etken maddeleri withanolidler, anti-inflamatuar ve adaptogen özellikleriyle öne çıkar.
Adaptogen Nedir ve Ashwagandha’nın Kortizol Üzerindeki Etkisi
Adaptogenler, vücudun stres faktörlerine karşı direncini artıran doğal maddelerdir. Ashwagandha, bu etkisini özellikle kortizol hormonu üzerinde gösterir. Kortizol, vücudun stres yanıtını yöneten ana hormondur ve kronik yüksek seviyeleri; uyku sorunları, kilo artışı ve bağışıklık düşüklüğüyle ilişkilidir.
2020 yılında Medicine (Baltimore) dergisinde yayımlanan randomize, çift kör bir çalışmada, 8 hafta boyunca günde 300 mg ashwagandha ekstresi alan bireylerde kortizol seviyelerinde anlamlı düşüş ve stres algısında belirgin iyileşme görülmüştür [(Lopresti et al., 2020)].
Anksiyete ve Ruh Hali Üzerindeki Etkileri
Ashwagandha, GABA-benzeri etkilerle sinir sistemini yatıştırabilir. Bu sayede anksiyete belirtilerinin azalmasına katkıda bulunur. 2019’da Phytomedicine dergisinde yayınlanan bir başka çalışmada, yüksek doz ashwagandha takviyesi alan katılımcıların %69’unda genel anksiyete düzeylerinde azalma saptanmıştır [(Cooley et al., 2019)].
Ashwagandha ayrıca dopamin ve serotonin gibi nörotransmiterlerin dengelenmesine destek olarak, depresif ruh haliyle de başa çıkmaya yardımcı olabilir.
Uyku Kalitesine Etkisi
Ashwagandha’nın tür adı olan somnifera, Latincede “uyku getiren” anlamına gelir. Bu isim tesadüf değildir. 2021’de Sleep Medicine dergisinde yayımlanan bir çalışmada, ashwagandha ekstresi kullanan bireylerde hem uykuya dalma süresi kısalmış, hem de uykunun toplam süresi artmıştır. Aynı zamanda sabah uyanma zorluğu ve gün içi yorgunluk düzeylerinde de azalma rapor edilmiştir.
Ashwagandha, melatonin üretimini doğrudan artırmasa da stres hormonlarını düzenleyerek dolaylı yoldan sirkadiyen ritmin dengelenmesine yardımcı olur.
Günlük Kullanım Rehberi
Ashwagandha genellikle kapsül, toz ya da sıvı formda bulunur. Klinik çalışmalarda en çok kullanılan doz aralığı:
Yan etkiler: Genellikle güvenli kabul edilse de; hamilelik, tiroit sorunları veya immün hastalıkları durumunda doktora danışılmalıdır.
Sonuç
Ashwagandha, sadece geleneksel tıbbın değil, aynı zamanda modern bilimsel araştırmaların da onayladığı güçlü bir adaptogendir. Kortizol seviyelerini düşürerek vücudu strese karşı korur, ruh halini dengeler ve uyku kalitesini artırabilir. Doğru dozda ve düzenli kullanıldığında, sağlıklı bir yaşam tarzının doğal bir tamamlayıcısı olabilir.
Kaynaklar:
Vitamin takviyeleri doğru zamanda alındığında, vücutta daha verimli şekilde emilir ve etkilerini maksimum düzeyde gösterir.
Modern yaşamın hızla artan stresi, yoğun çalışma temposu ve sürekli bilgi akışı, zihinsel yorgunluk ve
Eklem ağrıları, özellikle osteoartrit ve romatoid artrit gibi kronik iltihaplı hastalıklarda sıkça karşılaşılan rahatsızlıklardır. Ağrıyı
